bekend bij familie & vrienden
Harm
Pekel,
geboren
op
14
mei
1884
in
Stuifzand,
zoon
van
Hilbert
Pekel
en
Jantje
Kloezen.
Harm
is
overleden
op
19
maart
1910
in Beilen, 25 jaar oud, ongetrouwd.
Berend
Pekel
,
geboren
op
26
juni
1930
in
Beilen,
zoon
van
Berend
Pekel
en
Kille
Vaartjes.
Berend
is
overleden
op
7
juni
1961
in
Hoogeveen,
30
jaar
oud.
Berend
trouwde,
24
jaar
oud,
op
15
oktober
1954
in
Hoogeveen
met
Trijntje
Boertien,
18
jaar
oud.
Trijntje
is
geboren
op
3
maart
1936
in
Westerbork,
dochter
van
Hendrik
Boertien
en
Klaasje
Kuik.
Trijntje
is
overleden
op
26
maart
2001
in
Hoogeveen,
65
jaar
oud.
Trijntje
hertrouwde
met
Jannes
Hagedoorn,
*
14
maart
1923,
†
12
december
2013
in
Hoogeveen,
90 jaar oud.
Frederik Pekel
, geboren in 1906. Lees meer…
Harm
Pekel
,
geboren
op
14
mei
1884
in
Stuifzand.
Harm
is
overleden
op
19
maart
1910
in
Beilen,
25
jaar
oud
.
(Zo
werd
ter
secretarie
alhier
aangifte
gedaan
van
het
overlijden
van
Harm
Pekel,
die
deze
nacht
ten
huizen
van
Wolter
Vaartjes
op
de
Haar,
onder
Beilen,
door
Geert
Oost,
eveneens
wonende
op
de
Haar,
is
doodgeschoten. Pekel is één van de beruchtste vechtersbazen).
Provinciale Drentsche en Asser courant, 22 maart 1910:
Omtrent den te de Haar, gemeente Beilen, verslagen Harm Pekel meldt men ons:
Ook
in
militairen
dienst
stond
hij
zeer
ongunstig
bekend.
In
maart
1905
als
achtergebleven
loteling
der
Lichting
1904
ingedeeld
bij
het
1ste
reg.
inf.
te
Assen,
maakte
hij
zich
reeds
spoedig
aan
verschillende
overtredingen
schuldig,
zodat
eene
verplaatsing
in
een
andere
omgeving
wenselijk
werd
geacht
en
hij
reeds
in
februari
1906
tijdelijk
werd
overgeplaatst
bij
het
5e
reg.
inf.
te
Amersfoort.
Deze
overplaatsing
had
niet
het
gewenste
gevolg.
Na
aldaar
verschillende
zware
straffen
te
hebben
ondergaan
werd
hij
reeds
op
29
maart
1906
wegens
‘onvatbaarheid
voor
de
gewone
middelen
van
bestraffing’,
voor
den
tijd
van
7
maanden
geplaatst bij het algemeen Depot van Discipline te Vlissingen.
In
deze
strenge
omgeving
schijnt
hij
zich
te
hebben
kunnen
schikken;
althans
hij
werd
in
oktober
1906
wegens
verbeterd
gedrag
weer
teruggebracht
in
de
gewone
klasse van militairen en in het genot van groot verlof gesteld.
In
augustus
1907
voor
de
herhalingsoefeningen
opgeroepen
zijnde,
voldeed
hij
hieraan
niet
en
werd
in
oktober
1907
als
deserteur
afgevoerd.
In
juli
1908
zich
vrijwillig
aanmeldende,
werd
hij
na
het
ondergaan
ener
militaire
detentie
van
3
weken,
waartoe
hij
wegens
desertie
was
gestraft
door
den
krijgsraad
te
Leeuwarden, weder in werkelijke dienst gesteld tot het alsnog volbrengen van zijn herhalingsoefeningen.
Twee
dagen
na
zijn
ontslag
uit
de
gevangenis
weder
een
gehele
nacht
mankerende,
werd
hij
overgeplaatst
naar
het
garnizoen
Deventer.
Dit
beviel
hem
blijkbaar
slecht, want wederom maakte hij zich schuldig aan desertie, zodat hij zijn nieuw garnizoen niet bereikte.
Enige
dagen
later
gearresteerd
wordende,
werd
hij
-
in
afwachting
van
ene
beslissing
van
de
Minister
van
Oorlog
omtrent
een
tweede
plaatsing
bij
het
algemeen
Depot
van
Discipline
in
een
der
arrestlokalen
alhier
opgesloten,
doch
wist
hij
het
z.g.
‘luchten
der
arrestanten’
aan
de
waakzaamheid
van
de
sergeant-wachtcommandant
te
ontsnappen,
ontvluchtte
uit
de
kazerne
in
de
richting
van Witten en bleef voor de spoedig uitgezonden patrouilles onvindbaar.
Maanden lang duurde zijne vrijheid. Eindelijk werd hij gearresteerd, door den krijgsraad gestraft en bovendien uit den dienst verwijderd.
Korten tijd voor het voorval, waarbij hij zijn leven verloor, was hij weer uit de gewone gevangenis ontslagen.
Arnhemse
Courant:
Vrijdagavond
ongeveer
half
elf
vervoegde
zich
een
zekere
Harm
Pekel
ten
huize
van
W.
Vaartjes
te
Tiendeveen
(bij
Hoogeveen)
om
tabak
te
koopen.
Eenmaal
binnen
zijnde,
wilde
P.
niet
vertrekken.
Na
herhaalde
malen
door
V.
te
zijn
aangemaand,
zonder
gevolg,
trachtte
V.
den
indringer
te
verwijderen.
Bij
de
worsteling,
die
toen
ontstond,
zag
de
bewoner,
dat
hij
het
onderspit
moest
delven,
waardoor
hij
om
hulp
riep.
De
kostganger
Geert
Oost,
die
in
de
achterkeuken
sliep,
kwam
gewapend
met
een
geweer
zijn
kostbaas
te
hulp;
hij
gaf
P.
daarmee
een
slag,
doch
dit
hielp
niet,
want
hij
zag,
dat
de
indringer
een
blinkend
voorwerp
te
voorschijn
haalde,
waarop
O.
direct
het
geweer,
dat
geladen
was
met
hagel,
aanlegde,
aftrok
en
P.
het
volle
schot
in
den
buik
joeg.
Deze
stortte
dood
neer.
De
dader
staat
zeer
gunstig,
de
verslagene
zeer
ongunstig
bekend.
De
oorzaak
is
hoogstwaarschijnlijk
een
bestaande
wrok
van
P.
tegen
den
kostganger.
De
dader is in hechtenis genomen.
Delftsche
Courant:
De
moord
op
de
Haar
(gemeente
Beilen.)
Vrijdagavond
tegen
half
elf
kwam
H.
Pekel
te
Tiendeveen
in
den
winkel
van
W.
Vaartjes,
om
tabak
te
koopen.
Toen
hij
daarvan
voorzien
was,
wilde
hij
niet
heengaan,
eer
hij
G.
Oost,
die
bij
Vaartjes
inwoont,
had
gesproken,
en
hij
eischte,
dat
Vaartjes
Oost
zou
roepen.
Vaartjes
weigerde
en
trachtte
Pekel
uit
zijn
huis
te
dringen.
Zij
geraakten
handgemeen,
en
toen
Vaartjes
zag,
dat
hij
het
onderspit
zou
moeten
delven,
riep
hij
om
hulp.
Op
dit
geroep
kwam
Oost
met
een
geweer
in
de
hand
in
den
winkel
en
gaf
Pekel
een
slag.
Deze
trok
daarop
een
blinkend
voorwerp,
waarschijnlijk
een
mes,
uit
den
zak
en
wilde
daarmede
Oost
te
lijf.
Oost
verdedigde
zich
met
het
geladen
geweer,
dat
hij
afschoot,
met
het
gevolg,
dat
Pekel
zwaar
gewond
in
den
buik
neerviel
en
spoedig
daarna
den
laatsten
adem
uitblies.
De
marechaussee
uit
Hoogeveen
werd
gehaald.
Deze
vond
in
de
zakken
van
Pekel
nog
drie
messen, waarbij een scheermes. Oost werd gearresteerd. Het parket uit Assen heelt te Hoogeveen een plaatselijk onderzoek ingesteld.
Het
nieuws
van
de
dag,
kleine
courant:
Moord
te
Beilen.
Te
Beilen
werd
Zaterdagmorgen
ter
secretarie
aangifte
gedaan
van
het
overlijden
van
Harm
Pekel,
die
des
nachts
ten
huize
van
Wolter
Vaartjes
op
de
Haar,
onder
Beilen,
door
Geert
Oost,
eveneens
wonende
op
de
Haar,
was
doodgeschoten.
Onze
correspondent
meldt
ons
nader
de.
volgende
bijzonderheden:
Vrijdagavond
tegen
half
elf
kwam
H.
Pekel,
uit
Tiendeveen,
in
den
winkel
van
W.
Vaartjes
om
tabak
te
koopen.
Toen
hij
daarvan
voorzien
was,
wilde
hij
niet
heengaan,
voordat
hij
Oost,
die
bij
Vaartjes
inwoont,
had
gesproken, en eischte, dat Vaartjes hem zou roepen. Vaartjes weigerde en trachtte Pekel uit zijn huis te dringen. Zij, geraakten handgemeen en toen Vaartjes zag, dat hij het onderspit zou moeten
delven,
riep
hij;
om
hulp.
Op
dit
geroep
kwam
Oost
met
een
geweer
in
de
hand
in
den
winkel
en
gaf
Pekel
een
slag;
Deze
trok
daarop
een
blinkend
voorwerp,
waarschijnlijk
een
mes,
uit
den
zak
en
wilde
daarmee
Oost
te
lijf.
Deze
verdedigde
zich
met
het
geladen
geweer,
dat
hij,
afschoot,
met
het
gevolg
dat
Pekel
zwaar
gewond
in
den
buik
neerviel
en
kort
daarop
aan
de
gevolgen
bezweek.
De
marechaussee
uit
Hoogeveen
werd
gehaald.
Deze
vond
in
de
zakken
van
Pekel
nog
drie
messen,
waarbij
ook
een
scheermes.
Oost
werd
in
hechtenis
genomen.
De
brigadier
Spyker,
van
de
marechaussee,
leidt
het
voorloopig
onderzoek.
De
sectie
is
opgedragen
aan
dr.
Krank.
in
de
„Asser.
Courant
leest
men
nog
het
volgende:
Kaar
men
wil
was
er
kwestie
tusschen
Oost
en
den
verslagene
over
een
meisje.
Oost
is
een
oppassend
jongmensch;
de
stemming
is
zonder
uitzondering
algemeen
ten
gunste
van
hem.
Zoals
reeds
vroeger
gemeld
is,
is
een
maand
ongeveer
geleden
op
de
Haar
met
vuurwapenen
geschoten
tusschen
de
gebroeders
Pekel
en
de
jongens
aldaar.
Dei
broeder
van
den
verslagene,
B.
Pekel,
kreeg
toen
een
schot
hagel
in
zijner
benen,
In
verband
met
dezen
moord
vertrokken
Zaterdagmiddag
12.36
naar
Hoogeveen
de
heren
Jhr.
Mr.
den
Beer
Poortugael,
rechter-commissaris
:
mr.
P.
Buys,
substituut-officier
van
justitie;
mr.
N.
G.
Servatius,
substituut-griffier der Arrondissement-Rechtbank te Assen,
De Regionale krant Alkmaar schrijft in februari 1910:
(nagekomen bericht)
Men meldt d.d. 16 Februari uit Hoogeveen aan de telefoon:
Heden
was
het
zeer
rumoerig
op
het
naburig
De
Haar.
Zekere
H.
(Harm)
Pekel,
en
diens
broer,
B.
(Berend),
hebben
nl.
geschoten
op
de
woningen
van
Engels
en
Vaartjes,
aldaar
woonachtig.
Ook
werd
door
hen
geschoten
op
de
zoons
van
Engels,
die
nog
buiten
waren
en
van
een
visite
kwamen.
De
vader
van
dezen
snelde
het
huis
uit,
gewapend
met
geweer
en
hooivork,
om
zijn
zoons
te
helpen.
Hij
reikte
een
zijner
zoons
het
geweer
en
gaf
een
der
Pekel’s
een
opstopper
met
de
hooivork,
zodat
de
kogel
door
de
linker
broekspijp
in
de
rechterbil
ging.
De
zoon
van
den
getroffene
legde
daarop
het
geweer
aan
en
beide
Pekel’s
werden
door
een
schot
hagel
ernstig
getroffen,
de
ene
in
de
buik,
de
ander
in
het
zitvlak.
In
bewusteloze
toestand
werden
beiden
op
een
kar
naar
huis vervoerd. De zaak in in handen van de brigade marechaussee te Hoogeveen.
De
Gooi-
en
Eemlander:
Over
het
geheel
genomen
is
men
in
die
buurt
blij.
daar
men
door
het
verdwijnen
van
Pekel
van
een
boozen
geest
is
verlost.
Menige
tijd
geleden
werd
hg
bij
een
vechtpartij
door
een
met
eenige
hagelkorrels
getroffen
en
de
week
daarvoor
werd
hij
pas
uit
de
gevangenis
ontslagen.
De
verslagene,
alsook
de
zijn
beiden
*25
jaar
oud;
de
laatste,
die
zeer
gunstig bekend staat, is Zondagavond 'naar het huis van bewaring te Assen overgebracht.
De Courant:
Maandag stond voor de rechtbank te Assen terecht Geert, uit Tiendeveen, die in den avond van 18 maart Harm Pekel met een geweer in den buik schoot, tengevolge waarvan deze
overleed.
Pekel
had
ruzie
liet
Walter
Vaartjes,
den
kostbaas
van
O.
Pekel
stond
als
een
gevaarlijke
kerel
bekend.
Het
O.
M.
eiste,
verzachtende
omstandigheden
in
aanmerking
genomen.
9
maanden gevangenisstraf. De verdediger, mr. J. T. Linthorst Homan, achtte hier noodweer aanwezig en vroeg ontslag van rechtsvervolging en in invrijheidstelling, welke de rechtbank toestond.
Berend
Pekel,
geboren
op
26
juni
1930
in
Beilen.
Berend
is
overleden/neergeschoten
op
7
juni
1961
in
Hoogeveen,
30
jaar
oud.
Berend
trouwde,
24
jaar
oud,
op
15
oktober
1954
in
Hoogeveen
met
Trijntje
Boertien,
18
jaar
oud.
Trijntje
is
geboren
op
3
maart
1936
in
Westerbork,
dochter
van
Hendrik
Boertien
en
Klaasje
Kuik.
Trijntje is overleden op 26 maart 2001 in Hoogeveen, 65 jaar oud.
Zaterdagmiddag
een
uur
wordt
in
het
Drentse
dorpje
Tiendeveen
(gemeente
Beilen)
een
man
begraven,
wiens
laatste
gang
zal
beginnen
op
de
plaats,
waar
hij
zondagavond
werd
neergeschoten
door
de
politie:
het
plaatselijke
café.
Vandaar zal de stoet vertrekken.
Er
zullen
er
velen
op
het
kerkhof
zijn,'
Want
boordevol
deernis
is
de
nagedachtenis
aan
Berend
Pekel,
de
30-jarige
vader van drie kinderen, die woensdag in het Bethesda Ziekenhuis in Hoogeveen aan zijn kwetsuren is overleden.
Die
deernis
is
bij
vele
inwoners
van
het
landelijke
dorpje
vermengd
met
een
afkeer
van
het
optreden
van
de
politie
op
deze
noodlottige
zondagavond.
De
rijkspolitie
is
er
één
man
sterk:
Lubbert
Berga,
die
vier
jaar
het
gezag
in
Tiendeveen
heeft
vertegenwoordigd.
Tot
donderdag,
want
toen
werd
hij
met
vakantie
gestuurd. Waarschijnlijk zal hij nooit meer terugkeren in het dorp, waar zovelen zo gebeten op hem zijn.
‘Als
hij
langer
zou
zijn
gebleven,
was
het
niet
best
met
hem
afgelopen',
voorspelde
caféhouder
Slomp
en
zijn
cliënten
beaamden
het
nadrukkelijk.
Daar,
aan
de
stamtafel
gaat
het
verhaal,
dat
Berga
niet
weet
hoe
hij
met
de
mensen
in
het
dorp
moet
omgaan,
maar
bij
de
politie
vertelt
men,
dat
de
mensen
in
het
dorp
niet
weten
hoe
zij
met
Berga
moeten
omgaan.
Aan
diezelfde
stamtafel
zat
zondag
Berend
Pekel,
die
spoorlegger
was.
'Ze
waren
gezellig
bij
elkaar.
Nee,
niemand
was
dronken,.
Ze
hadden
wel
een
behoorlijk
glaasje
bier
gehad.
Een
kampioensfeest
nietwaar?
en
kastelein
Slomp
knipoogt.
En
hij
vertelt,
hoe
Berga
‘s
avonds
was
gekomen
omdat
hij
een
jongen
moest
verhoren
die
er
ook
was.
Nee,
geen
ernstige
zaak.
Maar
men
was
gezellig
onder
elkaar
en
dan
die
politieman,
is
het
dan
een
wonder,
dat
de
feestelingen
zeiden:
‘Kom
nou,
die
jongen
krijg
je
niet mee? aldus de caféhouder. En: ‘Er is dan een gezelschap met de agent naar buiten gegaan en later is men weer binnengekomen.
Maar
ook
al
vertelt
de
heer
Slomp
het
alsof
het
de
gewoonste
zaak
van
de
wereld
is,
pais
en
vrêe
was
het
er
allerminst.
Ook
al
getuigde
hij
vol
verve
van
zijn
klanten:
‘Het
zijn
hele
kalme
jongens;
ze doen nooit wat. Als ik zeg: ‘jongens, een klein beetje rustig, dan zijn zij rustig’.
Dat heeft hij ook die fatale zondagavond gezegd: ‘Ik dacht nog, het wordt een gevaarlijke avond. Jongens wees rustig en ga naar huis. Het is sluitingstijd. Het kon wel eens op vechten uitdraaien.
Het
ís
op
vechten
uitgedraaid.
En
hoe.
Hoor
was
Herman
Kleine,
die
pal
tegenover
het
café
woont,
ervan
zegt:
‘Het
was
tien
voor
elf.
Ik
hoorde
schieten
en
ik
stak
gauw
mijn
hoofd
uit
het
raam.
Berga
was
in
zijn
huis
vlak
naast
het
café.
Vier
of
vijf
man
stonden
voor
zijn
woning.
Ze
schreeuwden:
‘Kom
er
maar
uit’.
Een
paar
minuten
later
kwam
er
er
twee
gemotoriseerde
politiemannen.
Met schijnwerpers speurden zij de tuin van het café af. Berend Pekel kwam toen net bij de achterdeur van het café vandaan. Ik hoorde roepen: ‘
Handen omhoog!
’.
Drie
politiemannen
tegenover
Berend,
die
er
moederziel
alleen
met
zijn
handen
omhoog
stond.
Eerst
vielen
er
waarschuwingsschoten.
Het
was
een
geknal
aan
een
stuk
door.
Toen
lag
Berend
op
de
grond.
De
vijftienjarige
Jelle
Scheepers
had
ook
naar
buiten
gekeken;
‘In
de
schijnwerpers
zag
ik
een
man
vallen’.
Berends
broer
Eelbert
en
Jan
Pekel
vertellen
mij,
hoe
ze
na
de
schietpartij
op
drie
verschillende
plaatsen
bij
het
café
vijf
hulzen
hadden
gevonden.
Albert
Annen
heeft
zelf
gezien,
hoe
Berga
iemand
op
een
brommer
met
de
vuist
had
geslagen.
Dat
moet
Freek
Kikkert
zijn
geweest, die er met Hendrik Kats bij was, toe ze Berend neer schoten.
‘Met
drie
man
waren
we
door
de
achterdeur
uit
het
café
gekomen.
Ik
zei
nog
tegen
Berend:
‘ga
naar
huis
en
koffiedrinken,
omdat
ik
bang
was
dat
er
nog
meer
trammelant
kwam,’
aldus
Hendrik
Kats.
Inderdaad,
er
kwam
meer
trammelant:
‘Ze
schoten
in
de
grond
of
in
de
lucht,
ik
weet
het
niet
meer,
want
ik
was
helemaal
beduusd
en
toen
het
schieten
afgelopen
was,
lag
Berend
daar’.
Hendrik Kats beeft nog als hij eraan denkt.
Zo
ontladen
de,
in
heftige
beroering
betrachte
gemoederen
van
vele
Tiendeveners
zich
in
het
bitterste
verwijten,
ja,
soms
zelf
in
gevoelens
van
haat.
Mevrouw
Otten,
moeder
van
Eelbert,
Albert
en Bertus, die allen bij het feest waren geweest, vatte hun meningen samen: ‘De politie draagt schuld’.
Maar
Albert
kocht
net
sigaretten
toen
Berga
in
het
café
was
gekomen
en
ook
Bertus
herinnerde
er
zich
eigenlijk
slechts
bitter
weinig
van.
Doch
luister
naar
wat
die
andere
Jan
Pekel,
niet
de
broer,
maar de neef van het slachtoffer, met schroom en zachte stem onthulde: ‘Ik was bij mijn verloofde thuis aan de overkant van het café, toen ik meer dan tien schoten achter elkaar hoorde.
Het
dorp
pestte
Berga.
Bromfietsers
gingen
extra
hard
rijden
om
hem
te
treiteren.
Waarom
zijn
ze
allemaal
tegen
hem.
Hadden
we
ze
niet
afgesproken
dat
ze
hem
wel
eens
zouden
aanpakken?
Het
zat
dus
in
de
lucht
en
de
bom
barstte
op
de
fuif
van
de
voetbalclub.
Berend
kwam
dronken
naar
buiten.
Ik
weet
niet
of
hij
een
mes
had.
Niemand
weet
of
Berend
een
mes
had;
Slomp
niet,
Annen niet, Kleine niet, Scheepers niet, Otten niet, niemand heeft een mes gezien.
Alleen
de
broers
van
Berend
Pekel
verklaren
om
strijd,
dat
in
het
Hoogeveens
ziekenhuis
waar
Berend
woensdag
is
overleden,
bleek,
dat
hij
een
mes
in
zijn
zak
had.
Een
knipmes,
dicht
en
onder
een
zakdoek.
Huns
inziens
had
hij
dat
mes
nooit
hebben
kunnen
wegstoppen,
want
daarvoor
was
hij
te
ernstig
gewond:
hij
had
volgens
Eelbert
drie
gaten
in
de
maag
en
voorts
waren
zijn
lever,
galblaas
en
rug
geraakt.
De
dokter
heeft
me
zelf
verteld,
dat
Berend
doorzeefd
was
me
kogels.
Het
is
dit
mes,
dat
niemand
heeft
gezien
en
waarover
niemand
ongevraagd
spreekt.
Zoals
men
zwijgt over dingen die men niet wil horen - dit mes, waarvan de politie kort na de schietpartijen heeft verklaard aan de pers.
‘Pekel nam een dreigende houding aan en trok zelfs een mes. De agent vroeg assistentie en toe die kwam opdagen, zwaaide Pekel opnieuw met zijn mes en kwam op een van de agenten toe’.
Maar
gisteren
bleek
ons,
dat
ook
de
politie
het
mes
niet
had
gezien.
Misschien
is
het
er
geweest,
misschien
niet.
Dat
onderzoeken
thans
op
last
van
de
Justitie
twee
rijksrechercheurs,
die
daarvoor
een paar weken hebben uitgetrokken. Want erg mededeelzaam is de bevolking van Tiendeveen op bepaalde punten niet.
Maar
hoe
heeft
de
politie,
terwijl
hierover
nog
niets
vaststaat,
al
definitief
kunnen
beweren,
dat
het
er
geweest
is:
het
mes?
Thans
verklaart
de
politie:
Berga
is
de
plaatselijke
rayoncommandant
van
de
rijkspolitie
in
Tiendeveen
waar
de
bevolking
allesbehalve
een
vriend
van
de
politie
is.
Nam
zij
het
Berga
niet
kwalijk
dat
hij
er
bij
was
toen
onlangs
een
gezin
uit
zijn
huis
werd
gezet?
Dat
was een hele rel.
Zondag
moest
Berga
enige
jongens
verhoren,
daarom
kwam
hij
in
het
café.
Maar
Berend
Pekel
ging
er
zich
mee
bemoeien.
Toen
de
jongens
aanstalten
maakte
om
mee
te
gaan
met
de
politieman,
weerhield Pekel hem daarvan. ‘Je blijft hier!’beet hij hem toe.
Berga verwachtte moeilijkheden en vroeg om assistentie, die toen echter nog niet kwam. Wel kwamen de kerels naar buiten en zij sloten Berga in en drongen hem tegen de muur.
Pekel
was
er
ook
bij.
Berga
voelde
zich
bedreigd.
Ruggelings
keerde
hij
naar
zijn
aangrenzende
woning
terug.
Plotseling
zag
hij
in
het
donker
het
gebaar
van
iemand
die
een
mes
wil
openmaken.
Berga
pakte
zijn
pistool.
De
mannen
kwamen
opzetten.
Hij
schoot
in
de
lucht
zijn
hele
houder
leeg.
Hij
bereikte
de
deur
van
zijn
huis.
Eén kogel had hij nog over. Op dat ogenblik riep zijn vrouw: Help, ze vermoorden mijn man.
Op datzelfde moment kwam de veel eerder gevraagde assistentie: twee politiemannen uit Beilen.
Ze hoorden de vrouw roepen: ‘Kijk uit, ze hebben een mes’.
En
de
politiemannen
onderzochten
de
omgeving
met
lantaarns.
Ze
hadden
hun
pistolen
getrokken.
Toen
zagen
ze
plotseling
in
het
licht
der
lantaarns
Berend
Pekel,
die
met
vier,
vijf
of
zes
mannen
de
achterdeur
van
het
café
uitkwam.
Allen
kwamen
op
de
drie
politiemannen af, Berend in gebogen houding voorop.
‘Halt,
handen
omhoog!’
schreeuwde
de
politie.
Maar
Berend
kwam
toch
dichterbij
tot
op
enkele
meters.
De
politie
richtte
op
de
grond
en
schoot.
Steeds
kwam
Berend
dichterbij.
Hij
was
door
het
dolle
heen.
Had
hij
niet
de
hele
middag
in
het
café
gezeten?
Toen
wankelde
hij:
men
ondersteunde
hem
naar
het
café
en
maakte
zijn
boordenknoopje
los.
Aldus
de
tot
dusver
bekende
lezing
van
de
politie,
volgens
wie
Berend
niet
door
vijf,
maar
door
één
kogel
zou
zijn
getroffen,
die
niet
afkomstig zou zijn uit het pistool van Berga.
Later
heeft
men
krassen
op
het
mes
ontdekt
op
de
deur
van
de
woning
van
Berga.
Had
men
die
deur
niet
bewerkt
toe
de
politieman
zich
ter
bescherming
tegen
zijn
aanvallers
moest
opsluiten
in
zijn
woning?
De
deur
is
in
beslag
genomen
en
wordt
thans
onderzocht.
Maar ook de politie heeft het mes niet gezien.
ASSEN, maandag, 10 juli 1961:
Ruim 150 inwoners van Tiendeveen, het gehucht waar op 4 juni jl. de 30-jarige spoorlegger Berend Pekel door een aantal kogels uit een politiepistool werd gedood,
dienen een rekest in bij de Minister van Justitie.
De ondertekenaars stellen dat hier sprake is geweest van een „bruut en afschuwelijk optreden van de politie".„
Omtrent dit ongehoord brute optreden van de politie Is hier grote verontwaardiging en bitterheid ontstaan", zo staat er verder in het rekest dat vandaag
wordt verzonden. De ondertekenaars verzoeken de minister het" ontslag en de gerechtelijke vervolging. van de schuldige politiemannen ,te willen bewerkstelligen.
uit: De Telegraaf.
TWEE POLITIEMANNEN VOOR RECHTBANK GEDAGVAARD.
Het
onderzoek
naar
degeen
die
in
het
dorp
Tiendeveen
de
dodelijke
schoten
op
de
30-jarige
spoorlegger
Berend
Pekel
heeft
afgevuurd
is
in
een
nieuw
stadium
gekomen.
Twee
politiemannen,
de
wachtmeesters eerste klasse de Rijkspolitie W. en O., zijn thans voor de rechtbank gedagvaard, zo deelt de Officier van Justitie in Assen mee.
Beide
politiemannen
hebben
een
bezwaarschrift
tegen
de
dagvaarding
bij
de
griffie
van
de
rechtbank
gedeponeerd.
Hiermee
vervalt
-
voorlopig
-
de
dagvaarding.
In
raadskamer
zal
moeten
worden uitgemaakt of de behandeling zal worden aangehouden of dat de wachtmeesters buiten vervolging worden gesteld.
Berend
Pekel
werd
op
4
juni
van
dit
jaar
in
het
dorp
Tiendeveen
door
enkele
pistoolschoten
gedood
toen
hij
zich
bemoeide
met
drie
politieagenten
die
in
café
Slomp
enkele
personen
wilden
verhoren. Het slachtoffer behoorde daar echter niet bij. Pekel zou de politieman met een mes hebben bedreigd.
Op 22 november maakte de Officier van Justitie Bekend dat de wachtmeester L. Berga, die in eerste instantie van de dodelijke schoten werd verdacht, deze niet kan hebben gelost.
Een
onderzoek
in
het
gerechtelijk
laboratorium
te
Den
Haag
in
samenwerking
met
vuurwapendeskundigen
van
de
artillerie-inrichting
Hembrug
toonde
namelijk
aan,
dat
de
twee
kogels
waardoor
Pekel werd getroffen niet uit het wapen van wachtmeester Berga afkomstig zijn.
Als
in
de
raadskamer
wordt
besloten
toch
uitvoering
te
geven
aan
de
dagvaarding
van
de
wachtmeesters
W.
en
O.,
wacht
de
rechtbank
een
moeilijke
taak
daar
het
vooronderzoek
niet
heeft
aangewezen wie van de beide politiemannen vermoedelijk de dader is.
uit: Nieuwsblad v/h Noorden, 21 december 1961.
ZAAK TIENDEVEEN ZEER WAARSCHIJNLIJK TOCH VOOR RECHTBANK IN ASSEN.
De
wachtmeesters
der
Rijkspolitie
W.
en
O.
die
door
de
rechtbank
te
Assen
ter
zake
van
de
dood
van
de
30-jarige
spoorwegarbeider
Berend
Pekel
te
Tiendeveen
buiten
vervolging
waren
gesteld
zullen hoogstwaarschijnlijk opnieuw terecht staan.
De
rechtbank
te
Assen
had
het
op
noodweer
gebaseerde
bezwaarschrift
der
verdachten
tegen
de
uitgebrachte
dagvaarding
gegrond
bevonden
en
hen
buiten
vervolging
gesteld.
Hierna
droeg
de
procureur-generaal
bij
het
gerechtshof
te
Leeuwarden,
mr.
B.J.
Besier,
de
officier
bij
de
Asser
rechtbank
op
appèl
aan
te
tekenen.
Het
hof
te
Leeuwarden
heeft
naar
aanleiding
van
dit
hoger
beroep
de
zaak
naar
de
terechtzitting
verwezen.
Indien
de
wachtmeesters
niet
in
cassatie
hiervan
gaan
bij
de
Hoge
Raad
zullen
zij
dus
over
niet
al
te
lange
tijd
voor
een
bepaald
omschreven
feit
voor de rechtbank te Assen voorkomen. Gaan zij wel in cassatie dan is uiteraard over het verloop der zaak niets met zekerheid te zeggen.
uit: Leeuwarder Courant, 2 mei 1962.
ONTSLAG VAN RECHTSVERVOLGING IN GERUCHTMAKENDE ZAAK TIENDEVEEN.
De
rechtbank
te
Assen
heeft
vanmorgen
de
wachtmeesters
de
Rijkspolitie
eerste
klas
Albert
W.
en
Doedo
Bernaruds
O.
beide
te
Beilen,
ontslagen
van rechtsvervolging.
Daarmee
is,
voorlopig
althans,
een
streep
getrokken
onder
de
geruchtmakende
zaak-Tiendeveen,
die
zich
op
4
juni
van
het
vorige
jaar
heeft
afgespeeld.
Nadat
eerst
kwam
vast
te
staan
dat
de
wachtmeester
L.
Berga
onschuldig
was
aan
het
dodelijk
schot,
werden
de
beide
andere
wachtmeesters
W.
en
O.
gedagvaard
,
waarbij
hun
‘mishandeling,
de
dood
tengevolge
hebbende,
of
mishandeling’ ten laste was gelegd.
Veertien
dagen
geleden
eiste
de
Officier
van
Justitie
voor
beiden
ontslag
van
rechtsvervolging,
omdat
er
naar
zijn
mening
sprake
was
van
overmacht
en
er
zelfs
z.i.
gesproken
kan
worden
van
de
uitvoering
van
een
wettelijk
voorschrift.
Volgens
de
Officier
van
Justitie
was
het
ten
laste
gelegde
wel
bewezen,
maar
kon
niet
met
zekerheid
worden
vastgesteld
wie
de
dodelijke
kogel
heeft
afgeschoten. Mr. E.E. Oosterhuis te Assen bepleitte vrijspraak. Beiden werden ontslagen van rechts vervolging.
De
rechtbank
overwoog
daarbij,
dat
niet
is
voldaan
aan
hun
sommatie
te
blijven
staan.
Nadat
eerst
in
de
lucht
was
geschoten,
is
daarna
op
de
benen
gemikt.
Volgens
de
rechtbank
hebben
de
wachtmeesters
daarna
gehandeld
volgens
de
voorschriften
die
in
de
politiewet
zijn
omschreven.
Het
geweld
is
niet
de
perken
te
buiten
gegaan
en
hun
handelingen
waren
niet
onrechtvaardig.
Het
primair
ten
laste
gelegde:
Het
opzettelijk
toebrengen
van
zwaar
lichamelijk
letsel,
de
dood
tengevolge
hebbende,
achtte
de
rechtbank
niet
bewezen,
wel
dat
de
wachtmeesters
Pekel
zwaar
lichamelijk letsel hebben toegebracht door enkele kogels af te schieten, waardoor Pekel werd getroffen.
uit: Dagblad v/h Noorden, 22 juni 1962.
Frederik
Pekel
is
geboren
op
19
februari
1906
in
Kalenberg,
Ruinen,
zoon
van
Karst
Pekel
en
Koba
Hulzebos.
Frederik
is
overleden
op
5
oktober
1945
in
Heerlen,
39
jaar
oud.
Frederik
trouwde
met
Jantje
Zwaantje
Henssems.
Jantje
is
geboren
op
2
september
1916
in
Onstwedde,
dochter
van
Aike Henssems en Catharina Jetska Broekema. Jantje is overleden op 4 oktober 1945 in Nieuwenhagen, 29 jaar oud.
Familiedrama
bij
politiek
gevangene:
onder
Nieuwenhagen
is
een
drama
ontdekt.
Een
34-jarige
vrouw
Pekel
werd
in
haar
woning
aangetroffen,
doorstoken
met
messteken.
In
de
woning
werd
verder
aangetroffen
haar
echtgenoot,
ongeveer
39
jaar
oud,
met
zeer
ernstige
halswonden,
die
toegebracht
waren
met
een
mes.
Zijn
toestand
is
hopeloos.
Uit
het
onderzoek,
dat
door
de
Marechaussee
is
ingesteld,
is
gebleken,
dat
Pekel,
die
politiek
gevangene
was,
woensdagavond
uit
het
bewaringskamp
in
Susteren
was
ontslagen.
Aangenomen
wordt,
dat
hij
zijn
vrouw
heeft
vermoord
en dat hij daarna pogingen tot zelfmoord heeft gedaan.
Kinderen:
- niet openbaar
-
Catharina
Aikinda
Engelina
Henssems
(later
Pekel),
geboren
op
8
oktober
1937
in
Eindhoven.
Catharina
is
overleden
op
30
april
2018
in
USA,
80
jaar
oud.
Catharina
trouwde
met
Robert
Raymond
Tokaya,
geboren
op
28
april
1933
in
Batu,
Jawa
Timur,
Indonesië
en
is
overleden
op 15 oktober 2000 in Oildale, Californië, USA. . Catharina hertrouwde met Norman C. Sr. LA Plant.
Kind van Catharina en Robert:
- Monique Tokaya.